Έρπης Ζωστήρας
⇒ Τί είναι ο έρπης ζωστήρας; Από τί προκαλείται;
Ο έρπης ζωστήρας είναι μια λοίμωξη του δέρματος που προκαλείται από τον ιό VZV (Varicella zoster virus). Ο ίδιος ιός προκαλεί τη γνωστή σε όλους ανεμευλογιά (ανεμοβλογιά). Ουσιαστικά οι δύο αυτές καταστάσεις είναι διαφορετικές εκδηλώσεις της ίδιας νόσου. Δεν θα πρέπει να τον μπερδεύουμε με τον απλό έρπη (HSV).
Κατά την πρώτη λοίμωξη με τον ιό VZV προκαλείται η ανεμευλογιά και στη συνέχεια ο ιός εισέρχεται σε λανθάνουσα κατάσταση (παραμένει μέσα σε νευρικά κύτταρα-γάγγλια). Συνήθως πολλά χρόνια αργότερα, σε περίπτωση αναζωπύρωσης της λοίμωξης εμφανίζεται ο έρπης ζωστήρας.
⇒ Πώς εμφανίζεται; Τί προκαλεί;
Ανεμευλογιά (ή ανεμοβλογιά): Η γνωστή παιδική νόσος με πυρετό, διάσπαρτο φυσαλιδώδες εξάνθημα με χαρακτηριστικό τον έντονο κνησμό του. Εντός μιας εβδομάδας μετατρέπεται σε εφελκίδα, εξαφανίζεται και δεν αφήνει ουλές.
Έρπης Ζωστήρας: Μερικές ημέρες πριν από την εμφάνιση του εξανθήματος υπάρχει στην ίδια περιοχή έντονος πόνος, αίσθημα καψίματος και υπερευαισθησία την οποία μπορεί να αισθάνεται ο ασθενής ως ενοχλητικό γαργαλητό ή μυρμήγκιασμα. Συχνά τα παραπάνω συνοδεύονται από πυρετό ενώ όταν η περιοχή είναι γύρω από το στήθος μπορεί ο πόνος να είναι τόσο έντονος που να θεωρηθεί από τον ασθενή ως καρδιακό επεισόδιο.
Στη συνέχεια έχουμε την εμφάνιση του εξανθήματος. Μπορεί να εμφανιστεί τόσο στον κορμό, τα άκρα, όσο και στο πρόσωπο. Το εξάνθημα αποτελείται από πολλές φυσαλίδες που στις επόμενες δέκα μέρες μετατρέπονται σε εφελκίδες για να εξαφανιστούν σταδιακά εντός 1 μήνα. Προκαλεί κνησμό και πόνο ενώ χαρακτηριστικά στο δέρμα έχει την κατανομή που θυμίζει ζώνη (εξού και η ονομασία ζωστήρας). Αυτό συμβαίνει επειδή ο ιός ακολουθεί την πορεία ενός νεύρου (νωτιαίου ή σπανιότερα κρανιακού νεύρου).
⇒ Υπάρχουν επιπλοκές;
Μερικές φορές ο πόνος δεν υποχωρεί και μπορεί μάλιστα να παραμένει βασανιστικός και να ταλαιπωρεί τους ασθενείς για πολύ καιρό (η αποκαλούμενη μεθερπητική ή μεταζωστηριακή νευραλγία).
Σπανιότερα, ο ζωστήρας μπορεί να περιλαμβάνει τον κερατοειδή των ματιών, το οπτικό νεύρο με αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος τύφλωσης ή το προσωπικό νεύρο (σύνδρομο Ramsay-Hunt). Αν o ζωστήρας είναι στο πρόσωπο με συμπτώματα από τα μάτια, επικοινωνήστε άμεσα με οφθαλμίατρο. Τέλος, αν το εξάνθημα εμφανίζεται στην περιοχή του αυτιού και νιώσετε αδυναμία στο πρόσωπό σας επικοινωνήστε άμεσα με Ω.Ρ.Λ. .
⇒ Γιατί εμφανίστηκε ο ζωστήρας; Σε ποιους εμφανίζεται;
Ο έρπης ζωστήρας εμφανίζεται κυρίως σε ηλικίες άνω των 50 ενώ υπολογίζεται ότι το 1/3 του παγκόσμιου πληθυσμού θα εμφανίσει ζωστήρα. Ως παράγοντες κινδύνου αναγνωρίζουμε τους εξής:
- Μεγάλη Ηλικία
- Ανοσολογική Ανεπάρκεια (Νεοπλάσματα, Λεμφώματα, Λευχαιμίες, AIDS αλλά και θεραπεία με ανοσοκατασταλτικά ή χημειοθεραπευτικά φάρμακα)
- Λοίμωξη από ανεμευλογιά στο 1ο έτος της ζωής
⇒ Πώς μεταδίδεται; Τί πρέπει να προσέξω;
Δε μπορείτε να μεταδώσετε τον έρπητα ζωστήρα στους γύρω σας. Όμως, άνθρωποι που δεν έχουν περάσει στο παρελθόν ανεμευλογιά μπορεί να κολλήσουν για πρώτη φορά. Αν έχετε ζωστήρα και είστε έγκυος, επικοινωνήστε με το γυναικολόγο σας.
Αν έχετε έρπητα ζωστήρα αποφύγετε την επαφή με:
- Εγκύους που δεν είχαν ανεμοβλογιά
- Βρέφη
- Ανοσοκατεσταλμένα άτομα
⇒ Πώς θεραπεύεται;
Η θεραπεία χωρίζεται σε τρεις κατηγορίες:
- Ανακουφιστική: Αναλγητικά (π.χ παρακεταμόλη, ιβουπροφαίνη), Κομπρέσες με φυσιολογικό ορό, Κορτικοειδή
- Ειδική αντι-ϊκή: Ακυκλοβίρη, Βαλακυκλοβίρη, Φαμσικλοβίρη, Μπριβουδίνη, VZV-IgG
- Θεραπεία της μεθερπητικής νευραλγίας: Κορτικοειδή, Λιδοκαϊνη, Καψαϊκίνη, Αμιτριπτιλίνη, Καρβαμαζεπίνη, Γκαμπαπεντίνη, Πρεγκαμπαλίνη
Η γιατρός θα συζητήσει μαζί σας το ιδανικό θεραπευτικό σχήμα που ταιριάζει στην περίπτωσή σας.
⇒ Πώς προλαμβάνεται;
Στην Ελλάδα το εμβόλιο για την ανεμευλογιά-ζωστήρα (VZV) είναι μέρος του υποχρεωτικού εμβολιασμού της παιδικής ηλικίας ενώ μπορεί να γίνει σε οποιαδήποτε ηλικία αν δεν υπάρχει προηγούμενη λοίμωξη με τον ιό VZV.
Επιπλέον, συστήνεται σε όλους τους ανθρώπους ηλικίας άνω των 60 ετών, ακόμη και αν έχουν εμφανίσει ζωστήρα στο παρελθόν, να εμβολιαστούν. Όσο πιο έγκαιρα γίνεται εμβολιασμός, τόσο πιο πιθανή είναι η προστασία από τον έρπητα ζωστήρα. Ακόμη και να εμφανιστεί τα συμπτώματα θα είναι πιο ήπια.
Πρέπει να τονίσουμε ότι ο εμβολιασμός καλύπτεται από τα ασφαλιστικά ταμεία για τα άτομα μετά τα 60.
ΠΡΟΣΟΧΗ!Αν εμφανίσετε φυσσαλίδες συρρέουσες σε μια περιοχή ή κατά την πορεία ενός νεύρου, ιδίως αν συνοδεύονται με πόνο που ενδέχεται και να προηγείται των δερματικών βλαβών ,μην καθυστερείτε! Η έγκαιρη προσέλευση στον δερματολόγο που είναι ο ειδικός για να διαγνώσει και να συστήσει την κατάλληλη θεραπεία μειώνει τις πιθανότητες επιπλοκών όπως μεθερπητικής νευραλγίας.
